Pekin Üniversitesi’nden iki Çinli araştırmacı, Dünya’nın çekirdeğinin, en azından Dünya’nın dönüşü ile ilgili olarak, dönmeyi durdurmuş olabileceğini keşfetti. Bu, bilimsel dergi Nature Geoscience’da yayınlanan çalışmalarının bulgusudur. Buna göre, Dünya’nın çekirdeğinin dönüşü belirli döngülerde gerçekleşir. Etkiler dünyanın yüzeyinde de ölçülebilir: çekirdeğin hareketi muhtemelen günün uzunluğunu etkiler.
Yüzeyden dünyanın çekirdeğine yaklaşık 6400 kilometre uzaklıktadır. Hiçbir sondaj o kadar ileri gidemez. Araştırmacılar, yerin içini inceleyebilmek için, örneğin depremler sırasında ölçülen sismik dalgaları analiz ederler. Bu gözlemlerden artık dünyanın içinde katı bir çekirdek olduğunu biliyoruz. Bunun yaklaşık 3500 kilometrelik bir yarıçapı olmalı ve demir ve nikelden oluşmalıdır. 5000 santigrat derece iyi bir sıcaklığa rağmen, yüksek basınç nedeniyle katı bir duruma sahip olduğu söylenir.
İçinde Dünya’nın manyetik alanının oluştuğu sıvı, biraz daha soğuk bir çekirdekle çevrilidir. Bu manyetik alan ayrıca gezegendeki yaşamı uzaydan gelen radyasyondan korur. Son olarak, yer kabuğunun çeşitli katmanları – plastik olarak deforme olabilenden katı kayaya kadar – ve yer kabuğunu takip eder. Helmholtz Derneği’nin bir bilgi platformuna göre, dünyanın çekirdeğindeki yüksek sıcaklıklar radyoaktif izotopların bozunmasından kaynaklanıyor. Diğer bir kısım, hala dünyanın oluşumundan gelen artık ısıdır.
Dünyanın çekirdeği yavaşladığında, günlerimizin uzunluğu değişir
Dış çekirdek sıvı olduğu için, araştırmacıların uzun zamandır bildiği gibi, iç çekirdek dünyanın dönüşünden bağımsız olarak serbestçe hareket edebilir. Dünyanın çekirdeğinin dönüşü, manyetik ve yerçekimi kuvvetleri tarafından yönlendirilir. Mevcut Çin araştırmasına göre, bu rotasyon şimdi bir ara veriyor gibi görünüyor. Ancak bu, çekirdeğin dönmeyi tamamen durdurduğu anlamına gelmez. Bunun yerine, araştırmacıların sunumu, dünyanın dönüşüne göre göreceli dönüş hakkındadır.
Uzun bir süre boyunca, dünyanın çekirdeğinin dünyadan daha hızlı döndüğü söylenir, buna süper dönüş denir. Pekin Üniversitesi’nden iki araştırmacı Yi Yang ve Xiaodong Song’a göre, şimdi çekirdeğin dönüşü o kadar yavaşladı ki yakında dünyanın dönüşünün gerisinde bile kalabilir. “Göreceli dönüşün geçici olarak tersine çevrilmesinden” söz ederler. Bunun, dünyanın dönüşüne bağlı olan günün uzunluğu üzerinde bir etkisi olabilir: eğer dünya daha hızlı dönerse, günler kısalır; daha yavaş dönerse günler uzar.
Brandenburg: Jeotermal enerji giderek daha fazla kullanılıyor ve daha da ilgi çekici hale geliyor
Bilim adamları uzun zaman önce, dünya eşit şekilde dönmediği için günlerimizin her zaman aynı uzunlukta olmadığını keşfettiler. Bu, diğer şeylerin yanı sıra, dünyadaki ve atmosferdeki kütle kaymalarından etkilenir – örneğin depremler, buz örtüsündeki değişiklikler ve okyanuslardaki ve atmosferdeki akıntılar.
Ancak bu fenomenler yalnızca bir şey yapabilir zaman farkının bir kısmını açıklayın. Bu nedenle bilim adamları, Dünya’nın iç kısmındaki değişikliklerin – örneğin Dünya’nın çekirdeğinin dönüşü gibi – düzensiz harekette rol oynadığından şüpheleniyorlar. İki Çinli araştırmacı, bunun muhtemelen “en derin iç kısımdan yüzeye kadar dünyanın katmanları arasındaki dinamik etkileşimler” yoluyla gerçekleştiğini açıklıyor. Diğer şeylerin yanı sıra, çekirdek ve mantodan yüzeye olası bir “açısal momentum değişiminden” bahsediyorlar.
Dünyanın çekirdeği, mantosu ve kabuğu arasındaki karmaşık etkileşimler
Araştırmaya göre, iki araştırmacı, Dünya’nın iç çekirdeğinin dönüşünün her 70 yılda bir o kadar yavaşladığını ve sanki azalıyormuş gibi göründüğünü buldu. Araştırmacılara göre, Dünya’nın mantosunun yerçekimi, iç çekirdeğin kendi kendine dönüşünü yavaşlatıyor. “Elektromanyetik ve yerçekimi torku arasındaki küçük bir dengesizlik, burada gözlemlenen iç çekirdeğin dönüşünü değiştirmek için yeterlidir.” Bu, manyetik alandan gelen geri bildirimin çekirdek dönüşünü de etkilediği anlamına gelir.
“Big Crunch”: Evrenin çöküşü beklenenden çok daha hızlı tehdit ediyor
Araştırmacılar, 2009’dan bu yana, Dünya’nın iç çekirdeğinin Dünya’nın geri kalanından biraz daha hızlı dönmeyi bıraktığını söyledi. Çalışmalarına göre, gün uzunluğundaki dalgalanmalar kabaca Dünya’nın iç çekirdeğinin dönüşündeki döngüsel dalgalanmalara karşılık geliyor.
Göreceli dönüş dünyanınkinden daha hızlıysa, bir gün 0,12 milisaniye daha uzun olacaktır. Göreceli dönüş Dünya’nınkinden daha yavaş olduğunda – ve geri gidiyormuş gibi göründüğünde – Dünya’nın günleri 0,01 milisaniye kısalır. Araştırmaya göre, yaklaşık 70 yıllık periyodiklik, manyetik alandaki değişikliklerin yanı sıra küresel ortalama sıcaklıklarda ve deniz seviyelerindeki ince dalgalanmalarla da tutarlı.
Araştırmacılar deprem kopyalarını değerlendirdi
Yang ve Song, çalışmaları için 1995’ten 2020’ye kadar sekiz farklı sismik istasyondan sözde deprem çiftlerinden elde edilen verileri kullandılar. basınç dalgaları dünyanın çekirdeğinden geçti. Ayrıca 1964 yılından 2021 yılına kadar meydana gelen deprem kayıtları değerlendirilmiştir.
Ancak çalışmanın sonuçlarına yönelik eleştiriler de var. Bilim dergisi Spektrum’a göre, diğer çalışmalar, Dünya’nın çekirdek süperdönüşünün esas olarak belirli dönemlerde meydana gelebileceğini ve sürekli, sabit bir fenomen olmadığını öne sürüyor. Spectrum, bazı uzmanların deprem seyahat sürelerindeki farklılıkların, değişen dönüşten değil, iç çekirdeğin yüzeyindeki fiziksel değişikliklerden kaynaklandığını ileri sürdüğünü söyledi.
Patlayan yıldızlar: Berlinli astronom çölde iz arıyor
Araştırmacılar bir süredir Dünya’daki günlerin neredeyse fark edilmese de kısaldığını gözlemliyorlar. Zaman ve Tarih web sitesi, 29 Haziran 2022’de Dünya’nın atomik saatlerin 1960’larda dönme hızını ölçmeye başlamasından bu yana en kısa gününü yaşadığını ancak 2022’nin sonlarında bildirdi. O zamanlar, Dünya bir dönüşünü 24 saatten daha kısa bir süre olan 1,59 milisaniyede tamamladı. Bu 0,00159 saniye, yani insanlar tarafından fark edilmiyor. 2020’de Dünya, doğru günlük atomik saat ölçümlerinin başlamasından bu yana en kısa 28 günü kaydetti.
Depremler ayrıca dünyanın dönüşünü hızlandırır
Araştırmacılar, Dünya’nın daha hızlı dönmesi devam ederse, bunun sonunda ilk negatif artık saniyenin getirilmesine yol açabileceğini söylüyor. Bu, saatlerin bir saniye atlayacağı anlamına gelir. Bununla birlikte, hem hızlanan hem de yavaşlayan diğer kuvvetler de dünyanın dönüşünü etkiler. Daha önce de belirtildiği gibi, bunlar, diğer şeylerin yanı sıra, dünya yüzeyindeki ve atmosferdeki kütle kaymalarını içerir.
Fukuşima’nın on yılı: Dünyanın dönüşünü hızlandıran deprem
Örneğin Şubat 2010 sonunda Şili açıklarında meydana gelen deprem hızlandırıcı bir etki yaptı ve NASA araştırmacıları, Dünya’nın günlük dönüş periyodunu saniyenin 1,26 milyonda biri kadar kısalttığını hesapladı. Mart 2011’de Japonya’nın Pasifik kıyılarında meydana gelen ve yaklaşık 22.200 kişinin hayatını kaybettiği büyük depremin, dünyanın dönme eksenini yaklaşık 16 santimetre kaydırdığı ve dünyanın dönme süresini saniyenin 1,8 milyonda biri kadar kısalttığı söyleniyor.
Araştırmacılar, bir artistik patinajcının hareketlerine benzeyen “pirouet etkisinden” bahsediyor. Dönerken kollarını vücuduna çekerse daha hızlı döner. Kollarını uzatırsa yavaşlar. Dünya ise bir depremde büyük kütleler dönme ekseni doğrultusunda birkaç metre de olsa yer değiştirdiğinde biraz daha hızlı dönmektedir. Araştırmacılar bunu bir bilgisayar modeliyle hesapladılar.
Gelgit kuvvetleri uzun vadede dünyanın dönüşünü yavaşlatır
Bununla birlikte, gün uzunluğundaki değişikliğin diğer olası nedenleri de tartışılmaktadır. Bunlar, coğrafi kutupların dünya yüzeyi boyunca küçük, düzensiz bir hareketi olan “Chandler yalpalaması”nı içerir – Chandler yalpalaması olarak tercüme edilir. 1891’de Amerikalı astronom Seth Carlo Chandler tarafından keşfedildi. Gökbilimci Leonid Zotov, Time and Date portalında “Chandler yalpalamasının normal genliği Dünya yüzeyinde yaklaşık üç ila dört metredir” dedi. Ancak 2017’den 2020’ye kadar yalpalama ortadan kalktı. Bu aynı zamanda günün uzunluğunu da etkileyebilir.
Basitçe açıklanır: Ay olmasaydı ne olurdu?
Bununla birlikte, uzun vadede, diğer şeylerin yanı sıra, dünyanın çekirdeğinin dönüşü tarafından tetiklenen nispeten kısa vadeli dalgalanmalara ek olarak, karşı etkiler de vardır. Uzun vadede, özellikle gelgitlerin günlük olarak gelgitlerine neden olan ve yeryüzünde frenleme torku uygulayan gelgit kuvvetleri yavaşlatıcı bir etkiye sahiptir. 50.000 yıl içinde güne bir saniye, yani dünyanın bir dönüşü eklenmelidir. Ancak en hassas ölçümler yapılmadan kimse bunu fark etmez.
Bilet dükkânından öneriler:
Yüzeyden dünyanın çekirdeğine yaklaşık 6400 kilometre uzaklıktadır. Hiçbir sondaj o kadar ileri gidemez. Araştırmacılar, yerin içini inceleyebilmek için, örneğin depremler sırasında ölçülen sismik dalgaları analiz ederler. Bu gözlemlerden artık dünyanın içinde katı bir çekirdek olduğunu biliyoruz. Bunun yaklaşık 3500 kilometrelik bir yarıçapı olmalı ve demir ve nikelden oluşmalıdır. 5000 santigrat derece iyi bir sıcaklığa rağmen, yüksek basınç nedeniyle katı bir duruma sahip olduğu söylenir.
İçinde Dünya’nın manyetik alanının oluştuğu sıvı, biraz daha soğuk bir çekirdekle çevrilidir. Bu manyetik alan ayrıca gezegendeki yaşamı uzaydan gelen radyasyondan korur. Son olarak, yer kabuğunun çeşitli katmanları – plastik olarak deforme olabilenden katı kayaya kadar – ve yer kabuğunu takip eder. Helmholtz Derneği’nin bir bilgi platformuna göre, dünyanın çekirdeğindeki yüksek sıcaklıklar radyoaktif izotopların bozunmasından kaynaklanıyor. Diğer bir kısım, hala dünyanın oluşumundan gelen artık ısıdır.
Dünyanın çekirdeği yavaşladığında, günlerimizin uzunluğu değişir
Dış çekirdek sıvı olduğu için, araştırmacıların uzun zamandır bildiği gibi, iç çekirdek dünyanın dönüşünden bağımsız olarak serbestçe hareket edebilir. Dünyanın çekirdeğinin dönüşü, manyetik ve yerçekimi kuvvetleri tarafından yönlendirilir. Mevcut Çin araştırmasına göre, bu rotasyon şimdi bir ara veriyor gibi görünüyor. Ancak bu, çekirdeğin dönmeyi tamamen durdurduğu anlamına gelmez. Bunun yerine, araştırmacıların sunumu, dünyanın dönüşüne göre göreceli dönüş hakkındadır.
Uzun bir süre boyunca, dünyanın çekirdeğinin dünyadan daha hızlı döndüğü söylenir, buna süper dönüş denir. Pekin Üniversitesi’nden iki araştırmacı Yi Yang ve Xiaodong Song’a göre, şimdi çekirdeğin dönüşü o kadar yavaşladı ki yakında dünyanın dönüşünün gerisinde bile kalabilir. “Göreceli dönüşün geçici olarak tersine çevrilmesinden” söz ederler. Bunun, dünyanın dönüşüne bağlı olan günün uzunluğu üzerinde bir etkisi olabilir: eğer dünya daha hızlı dönerse, günler kısalır; daha yavaş dönerse günler uzar.
Brandenburg: Jeotermal enerji giderek daha fazla kullanılıyor ve daha da ilgi çekici hale geliyor
Bilim adamları uzun zaman önce, dünya eşit şekilde dönmediği için günlerimizin her zaman aynı uzunlukta olmadığını keşfettiler. Bu, diğer şeylerin yanı sıra, dünyadaki ve atmosferdeki kütle kaymalarından etkilenir – örneğin depremler, buz örtüsündeki değişiklikler ve okyanuslardaki ve atmosferdeki akıntılar.
Ancak bu fenomenler yalnızca bir şey yapabilir zaman farkının bir kısmını açıklayın. Bu nedenle bilim adamları, Dünya’nın iç kısmındaki değişikliklerin – örneğin Dünya’nın çekirdeğinin dönüşü gibi – düzensiz harekette rol oynadığından şüpheleniyorlar. İki Çinli araştırmacı, bunun muhtemelen “en derin iç kısımdan yüzeye kadar dünyanın katmanları arasındaki dinamik etkileşimler” yoluyla gerçekleştiğini açıklıyor. Diğer şeylerin yanı sıra, çekirdek ve mantodan yüzeye olası bir “açısal momentum değişiminden” bahsediyorlar.
Dünyanın çekirdeği, mantosu ve kabuğu arasındaki karmaşık etkileşimler
Araştırmaya göre, iki araştırmacı, Dünya’nın iç çekirdeğinin dönüşünün her 70 yılda bir o kadar yavaşladığını ve sanki azalıyormuş gibi göründüğünü buldu. Araştırmacılara göre, Dünya’nın mantosunun yerçekimi, iç çekirdeğin kendi kendine dönüşünü yavaşlatıyor. “Elektromanyetik ve yerçekimi torku arasındaki küçük bir dengesizlik, burada gözlemlenen iç çekirdeğin dönüşünü değiştirmek için yeterlidir.” Bu, manyetik alandan gelen geri bildirimin çekirdek dönüşünü de etkilediği anlamına gelir.
“Big Crunch”: Evrenin çöküşü beklenenden çok daha hızlı tehdit ediyor
Araştırmacılar, 2009’dan bu yana, Dünya’nın iç çekirdeğinin Dünya’nın geri kalanından biraz daha hızlı dönmeyi bıraktığını söyledi. Çalışmalarına göre, gün uzunluğundaki dalgalanmalar kabaca Dünya’nın iç çekirdeğinin dönüşündeki döngüsel dalgalanmalara karşılık geliyor.
Göreceli dönüş dünyanınkinden daha hızlıysa, bir gün 0,12 milisaniye daha uzun olacaktır. Göreceli dönüş Dünya’nınkinden daha yavaş olduğunda – ve geri gidiyormuş gibi göründüğünde – Dünya’nın günleri 0,01 milisaniye kısalır. Araştırmaya göre, yaklaşık 70 yıllık periyodiklik, manyetik alandaki değişikliklerin yanı sıra küresel ortalama sıcaklıklarda ve deniz seviyelerindeki ince dalgalanmalarla da tutarlı.
Araştırmacılar deprem kopyalarını değerlendirdi
Yang ve Song, çalışmaları için 1995’ten 2020’ye kadar sekiz farklı sismik istasyondan sözde deprem çiftlerinden elde edilen verileri kullandılar. basınç dalgaları dünyanın çekirdeğinden geçti. Ayrıca 1964 yılından 2021 yılına kadar meydana gelen deprem kayıtları değerlendirilmiştir.
Ancak çalışmanın sonuçlarına yönelik eleştiriler de var. Bilim dergisi Spektrum’a göre, diğer çalışmalar, Dünya’nın çekirdek süperdönüşünün esas olarak belirli dönemlerde meydana gelebileceğini ve sürekli, sabit bir fenomen olmadığını öne sürüyor. Spectrum, bazı uzmanların deprem seyahat sürelerindeki farklılıkların, değişen dönüşten değil, iç çekirdeğin yüzeyindeki fiziksel değişikliklerden kaynaklandığını ileri sürdüğünü söyledi.
Patlayan yıldızlar: Berlinli astronom çölde iz arıyor
Araştırmacılar bir süredir Dünya’daki günlerin neredeyse fark edilmese de kısaldığını gözlemliyorlar. Zaman ve Tarih web sitesi, 29 Haziran 2022’de Dünya’nın atomik saatlerin 1960’larda dönme hızını ölçmeye başlamasından bu yana en kısa gününü yaşadığını ancak 2022’nin sonlarında bildirdi. O zamanlar, Dünya bir dönüşünü 24 saatten daha kısa bir süre olan 1,59 milisaniyede tamamladı. Bu 0,00159 saniye, yani insanlar tarafından fark edilmiyor. 2020’de Dünya, doğru günlük atomik saat ölçümlerinin başlamasından bu yana en kısa 28 günü kaydetti.
Depremler ayrıca dünyanın dönüşünü hızlandırır
Araştırmacılar, Dünya’nın daha hızlı dönmesi devam ederse, bunun sonunda ilk negatif artık saniyenin getirilmesine yol açabileceğini söylüyor. Bu, saatlerin bir saniye atlayacağı anlamına gelir. Bununla birlikte, hem hızlanan hem de yavaşlayan diğer kuvvetler de dünyanın dönüşünü etkiler. Daha önce de belirtildiği gibi, bunlar, diğer şeylerin yanı sıra, dünya yüzeyindeki ve atmosferdeki kütle kaymalarını içerir.
Fukuşima’nın on yılı: Dünyanın dönüşünü hızlandıran deprem
Örneğin Şubat 2010 sonunda Şili açıklarında meydana gelen deprem hızlandırıcı bir etki yaptı ve NASA araştırmacıları, Dünya’nın günlük dönüş periyodunu saniyenin 1,26 milyonda biri kadar kısalttığını hesapladı. Mart 2011’de Japonya’nın Pasifik kıyılarında meydana gelen ve yaklaşık 22.200 kişinin hayatını kaybettiği büyük depremin, dünyanın dönme eksenini yaklaşık 16 santimetre kaydırdığı ve dünyanın dönme süresini saniyenin 1,8 milyonda biri kadar kısalttığı söyleniyor.
Araştırmacılar, bir artistik patinajcının hareketlerine benzeyen “pirouet etkisinden” bahsediyor. Dönerken kollarını vücuduna çekerse daha hızlı döner. Kollarını uzatırsa yavaşlar. Dünya ise bir depremde büyük kütleler dönme ekseni doğrultusunda birkaç metre de olsa yer değiştirdiğinde biraz daha hızlı dönmektedir. Araştırmacılar bunu bir bilgisayar modeliyle hesapladılar.
Gelgit kuvvetleri uzun vadede dünyanın dönüşünü yavaşlatır
Bununla birlikte, gün uzunluğundaki değişikliğin diğer olası nedenleri de tartışılmaktadır. Bunlar, coğrafi kutupların dünya yüzeyi boyunca küçük, düzensiz bir hareketi olan “Chandler yalpalaması”nı içerir – Chandler yalpalaması olarak tercüme edilir. 1891’de Amerikalı astronom Seth Carlo Chandler tarafından keşfedildi. Gökbilimci Leonid Zotov, Time and Date portalında “Chandler yalpalamasının normal genliği Dünya yüzeyinde yaklaşık üç ila dört metredir” dedi. Ancak 2017’den 2020’ye kadar yalpalama ortadan kalktı. Bu aynı zamanda günün uzunluğunu da etkileyebilir.
Basitçe açıklanır: Ay olmasaydı ne olurdu?
Bununla birlikte, uzun vadede, diğer şeylerin yanı sıra, dünyanın çekirdeğinin dönüşü tarafından tetiklenen nispeten kısa vadeli dalgalanmalara ek olarak, karşı etkiler de vardır. Uzun vadede, özellikle gelgitlerin günlük olarak gelgitlerine neden olan ve yeryüzünde frenleme torku uygulayan gelgit kuvvetleri yavaşlatıcı bir etkiye sahiptir. 50.000 yıl içinde güne bir saniye, yani dünyanın bir dönüşü eklenmelidir. Ancak en hassas ölçümler yapılmadan kimse bunu fark etmez.
Bilet dükkânından öneriler: