Kötü hava diye bir şey yoktur, söylendiği gibi yanlış kıyafet vardır. Ancak insanlık tarihindeki en uzun süre boyunca, temelde yalnızca yanlış giysiler vardı. Taş Devri’nde, Romalılar’da ya da Orta Çağ’da: insanlar kendilerini yağmura karşı ancak doğanın doğrudan sağladığı şeylerle silahlandırabilirlerdi. Örme hasırdan bir pelerinle belki, ya da hayvan derisinden.
Bir noktada keten katranla kaplandı ve 18. yüzyılda keten tohumu yağı ile emprenye ortaya çıktı – ve bununla birlikte sözde muşambaların başlangıcı. Ancak bu su itici kaplama, kalıcı yağmur koruması sağlamadı ve düzenli olarak yenilenmesi gerekiyordu.
Friesennerz’den Daha İyi: 2023 ilkbaharı için en güzel yağmurlukları nerede bulabilirim?
Ortada su geçirmez kauçuk tabakalı sandviç
Kauçuk, kauçuk ağaçlarının sütlü özsuyunun kurutulmasından arta kalan hamurdur. Örneğin kauçuk yapışkan olduğundan ve bu nedenle giysinin dış katmanı olarak uygun olmadığından, Scotsman su geçirmez kauçuk katmanın ortasında olacak şekilde bir tür sandviç yapı oluşturmak için bu şekilde kaplanmış iki kumaş katmanını üst üste koydu. Daha sonra, patentinde açıkladığı gibi, her şeyi bir silindir üzerinden gönderdi. Orada ayrıca sürecin diğer şeylerin yanı sıra malzeme bazında yün, pamuk, keten veya ipek ile çalıştığını da listeledi.
1907’de bir Londra polisi ve köpeği. Yağışlı havalarda ikisi de Macintosh kauçuk yağmurluk giyiyordu.resim İttifak/dpa
Amerikalı yazar Charles Slack, doğal kauçuğun ilk deneylerini konu alan “Noble Obsession” kitabında bu buluşun nasıl ortaya çıktığını anlatmıştı. Ona göre Macintosh, Glasgow bölgesinde kimyasallar üreten bir sanayiciydi. Ayrıca kömürden aydınlatma gazı üretiminden arta kalan kömür katranını da işledi.
Berlin’den sürdürülebilir moda: plastik şişelerden şemsiyeler
Macintosh, patentli süreci ticari olarak kullanmak için Manchester’da pamuk işleme endüstrisinden ortaklarla yeni bir şirket kurdu: Charles Macintosh & Co. diğer şeylerin yanı sıra yastıklar, körükler ve dalış kıyafetleri yaptı. Ve yağmurluklar.
Kauçuk tabaka hoş olmayan kokuyordu ve sıcaklığa duyarlıydı
Ama başlangıçlar o kadar kolay olmadı. Slack’in kitabında yazdığı gibi, paneller arasındaki kauçuk tabaka kötü kokuyordu ve sıcaklığa karşı hassastı. Ceket kumaşı soğukta sertleşir, çok sıcakta şeklini kaybederdi. Slack, ilk katların açık alevlerden uzak durma uyarısı taşıdığına dikkat çekiyor.
Bu sorunları, erken dönem İngiliz kauçuk endüstrisi üzerine 1857 tarihli kitabında uzun uzadıya anlattığı bir dizi süreç iyileştirmesiyle çözen, özellikle önce bir süreç lisans sahibi ve daha sonra bir Macintosh ortağı olan Thomas Hancock’du.
Thilo Mischke: Yağmurda bile var olan sonsuzluk kimyasalı
Plastik geliştirme, lastik ceketlerin sonunun habercisi oldu
Bundan sonra, Mackintosh paltoları – bir noktada adına “k” girdi – 100 yılı aşkın bir süredir başarılı bir üründü. İngiliz demiryolu işçileri, ordu ve genel halk da onları giydi, kısa süre sonra anılacak olan bir Mac veya Mack’e yemin etti. 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar polivinil klorür (PVC) gibi plastikler, kauçuk yağmurlukların düşüşünü başlattı.
200 yıllık yağmurluk – krizde Friesennerz
Ancak Mac, Klepper veya Friesennerz olsun, her durumda kullanıcılar yağmur geçirmez kauçuk, kauçuk veya PVC katmanın terleyen nemi geçirmez olduğu gerçeğiyle mücadele etmek zorunda kaldı. Bu nedenle, pelerin benzeri bir tasarımın, erken dönem Macintosh kaplamalarında bile belirli bir hava değişimini sağlaması gerekiyordu. Öte yandan Klepper, sirkülasyonu iyileştirmek için sonunda arka bölüme küçük hava kanalları dikti. Doğası gereği hem yağmur geçirmez hem de nefes alabilen malzemeler o zamanlar bilinmiyordu.
Modern dış giyim çağı Gore-Tex membran ile başladı
Ardından, 1969’da sarsıntılı gerdirmeyle politetrafloroetilenden (PTFE) yapılmış bir filmde sayısız küçük gözenek yaratan Amerikalı Robert Gore geldi. Bunlar, su damlacıklarını geçirmeyecek kadar küçük, ancak su buharının geçmesine izin verecek kadar büyüktü. Bu nefes alabilen Gore-Tex membranlı ilk giysiler 1970’lerin sonunda piyasaya çıktı.
Engelli insanlar için moda: Berlin’den bir devrim
Birkaç yıl sonra mikro gözenekli zar, gözeneksiz çalışan bir zarla rekabet etti. Terle dışarı atılan nem, zarın belirli bölgelerinde salınır ve daha sonra tanımlanmış yollar boyunca dışarıya doğru yayılır. Dış mekan üreticisi Vaude’den René Bethmann, “Her iki membran tipinin de avantajları ve dezavantajları vardır” diyor. Gözenekli membranların nefes alabilirliği genellikle daha yüksektir. Ancak gözenekler de tıkanabilir. Düzenli yıkama bunu önlemeli ve bu da giyim mühendisine göre tek tek katmanlar arasındaki yapışkan katmanların ömrünü azaltır.
Emprenye malzemeleri ağır eleştiriliyor
Modern işlevsel giysilerde Macintosh günlerinden farklı olan başka bir şey daha var: Yağmurdan korunmak için, kumaşın dış katmanı genellikle su tutmaz şekilde emprenye edilir. Bu, dış katmanın ıslanmasını ve nemli kalmasını önler, çünkü yağmur damlaları için gerçek bariyer alttaki zar tarafından sağlanır.
Onlarca yıldır bu emprenye, PFAS’a (per- veya poliflorlu alkil maddeler) ait florokarbonlardan (FC) oluşuyordu. Bu grubun birçok temsilcisi zehirli, çevreye zararlı ve son derece uzun ömürlü olduğu için şu anda yoğun bir şekilde eleştiriliyor ve yasaklanma olasılığı yüksek.
PFAS: Büyük bir kimyasal grubu yasakla karşı karşıya
British Lancashire’da paltolar hala klasik prensibe göre üretiliyor.
Gore-Tex membran için klasik polimer olan PTFE de bir PFAS’tır. Ancak Gore artık flor içermeyen polietilenden yapılmış bir alternatif de sunuyor. Ama kumaşın dış katmanı su itici bir kaplamaya sahipken neden bir zar ekleyesiniz? Bethmann, “Su tutmaz, su geçirmez anlamına gelmez” diye açıklıyor. “Örneğin sırt çantasının durduğu yerlerde, emprenyeye rağmen kumaşa su girebiliyor. Bu nedenle membran, muadil ürünlerde yerini almaktadır.”
Punk, parti ve protesto – Karlsruhe’de büyük 80’ler gösterisi
Charles Macintosh’un 200 yıl önceki icadından bu yana çok şey oldu. Bu arada, 2007’den beri Mackintosh markası Japon grup Yagi Tsusho’ya ait. Yüksek fiyat segmenti için, British Lancashire’daki bir fabrikada klasik üretim ilkesine göre yapılmış montları bile var. (dpa/fwt)
Bir noktada keten katranla kaplandı ve 18. yüzyılda keten tohumu yağı ile emprenye ortaya çıktı – ve bununla birlikte sözde muşambaların başlangıcı. Ancak bu su itici kaplama, kalıcı yağmur koruması sağlamadı ve düzenli olarak yenilenmesi gerekiyordu.
Friesennerz’den Daha İyi: 2023 ilkbaharı için en güzel yağmurlukları nerede bulabilirim?
Ortada su geçirmez kauçuk tabakalı sandviç
Kauçuk, kauçuk ağaçlarının sütlü özsuyunun kurutulmasından arta kalan hamurdur. Örneğin kauçuk yapışkan olduğundan ve bu nedenle giysinin dış katmanı olarak uygun olmadığından, Scotsman su geçirmez kauçuk katmanın ortasında olacak şekilde bir tür sandviç yapı oluşturmak için bu şekilde kaplanmış iki kumaş katmanını üst üste koydu. Daha sonra, patentinde açıkladığı gibi, her şeyi bir silindir üzerinden gönderdi. Orada ayrıca sürecin diğer şeylerin yanı sıra malzeme bazında yün, pamuk, keten veya ipek ile çalıştığını da listeledi.
1907’de bir Londra polisi ve köpeği. Yağışlı havalarda ikisi de Macintosh kauçuk yağmurluk giyiyordu.resim İttifak/dpa
Amerikalı yazar Charles Slack, doğal kauçuğun ilk deneylerini konu alan “Noble Obsession” kitabında bu buluşun nasıl ortaya çıktığını anlatmıştı. Ona göre Macintosh, Glasgow bölgesinde kimyasallar üreten bir sanayiciydi. Ayrıca kömürden aydınlatma gazı üretiminden arta kalan kömür katranını da işledi.
Berlin’den sürdürülebilir moda: plastik şişelerden şemsiyeler
Macintosh, patentli süreci ticari olarak kullanmak için Manchester’da pamuk işleme endüstrisinden ortaklarla yeni bir şirket kurdu: Charles Macintosh & Co. diğer şeylerin yanı sıra yastıklar, körükler ve dalış kıyafetleri yaptı. Ve yağmurluklar.
Kauçuk tabaka hoş olmayan kokuyordu ve sıcaklığa duyarlıydı
Ama başlangıçlar o kadar kolay olmadı. Slack’in kitabında yazdığı gibi, paneller arasındaki kauçuk tabaka kötü kokuyordu ve sıcaklığa karşı hassastı. Ceket kumaşı soğukta sertleşir, çok sıcakta şeklini kaybederdi. Slack, ilk katların açık alevlerden uzak durma uyarısı taşıdığına dikkat çekiyor.
Bu sorunları, erken dönem İngiliz kauçuk endüstrisi üzerine 1857 tarihli kitabında uzun uzadıya anlattığı bir dizi süreç iyileştirmesiyle çözen, özellikle önce bir süreç lisans sahibi ve daha sonra bir Macintosh ortağı olan Thomas Hancock’du.
Thilo Mischke: Yağmurda bile var olan sonsuzluk kimyasalı
Plastik geliştirme, lastik ceketlerin sonunun habercisi oldu
Bundan sonra, Mackintosh paltoları – bir noktada adına “k” girdi – 100 yılı aşkın bir süredir başarılı bir üründü. İngiliz demiryolu işçileri, ordu ve genel halk da onları giydi, kısa süre sonra anılacak olan bir Mac veya Mack’e yemin etti. 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar polivinil klorür (PVC) gibi plastikler, kauçuk yağmurlukların düşüşünü başlattı.
200 yıllık yağmurluk – krizde Friesennerz
Ancak Mac, Klepper veya Friesennerz olsun, her durumda kullanıcılar yağmur geçirmez kauçuk, kauçuk veya PVC katmanın terleyen nemi geçirmez olduğu gerçeğiyle mücadele etmek zorunda kaldı. Bu nedenle, pelerin benzeri bir tasarımın, erken dönem Macintosh kaplamalarında bile belirli bir hava değişimini sağlaması gerekiyordu. Öte yandan Klepper, sirkülasyonu iyileştirmek için sonunda arka bölüme küçük hava kanalları dikti. Doğası gereği hem yağmur geçirmez hem de nefes alabilen malzemeler o zamanlar bilinmiyordu.
Modern dış giyim çağı Gore-Tex membran ile başladı
Ardından, 1969’da sarsıntılı gerdirmeyle politetrafloroetilenden (PTFE) yapılmış bir filmde sayısız küçük gözenek yaratan Amerikalı Robert Gore geldi. Bunlar, su damlacıklarını geçirmeyecek kadar küçük, ancak su buharının geçmesine izin verecek kadar büyüktü. Bu nefes alabilen Gore-Tex membranlı ilk giysiler 1970’lerin sonunda piyasaya çıktı.
Engelli insanlar için moda: Berlin’den bir devrim
Birkaç yıl sonra mikro gözenekli zar, gözeneksiz çalışan bir zarla rekabet etti. Terle dışarı atılan nem, zarın belirli bölgelerinde salınır ve daha sonra tanımlanmış yollar boyunca dışarıya doğru yayılır. Dış mekan üreticisi Vaude’den René Bethmann, “Her iki membran tipinin de avantajları ve dezavantajları vardır” diyor. Gözenekli membranların nefes alabilirliği genellikle daha yüksektir. Ancak gözenekler de tıkanabilir. Düzenli yıkama bunu önlemeli ve bu da giyim mühendisine göre tek tek katmanlar arasındaki yapışkan katmanların ömrünü azaltır.
Emprenye malzemeleri ağır eleştiriliyor
Modern işlevsel giysilerde Macintosh günlerinden farklı olan başka bir şey daha var: Yağmurdan korunmak için, kumaşın dış katmanı genellikle su tutmaz şekilde emprenye edilir. Bu, dış katmanın ıslanmasını ve nemli kalmasını önler, çünkü yağmur damlaları için gerçek bariyer alttaki zar tarafından sağlanır.
Onlarca yıldır bu emprenye, PFAS’a (per- veya poliflorlu alkil maddeler) ait florokarbonlardan (FC) oluşuyordu. Bu grubun birçok temsilcisi zehirli, çevreye zararlı ve son derece uzun ömürlü olduğu için şu anda yoğun bir şekilde eleştiriliyor ve yasaklanma olasılığı yüksek.
PFAS: Büyük bir kimyasal grubu yasakla karşı karşıya
British Lancashire’da paltolar hala klasik prensibe göre üretiliyor.
Gore-Tex membran için klasik polimer olan PTFE de bir PFAS’tır. Ancak Gore artık flor içermeyen polietilenden yapılmış bir alternatif de sunuyor. Ama kumaşın dış katmanı su itici bir kaplamaya sahipken neden bir zar ekleyesiniz? Bethmann, “Su tutmaz, su geçirmez anlamına gelmez” diye açıklıyor. “Örneğin sırt çantasının durduğu yerlerde, emprenyeye rağmen kumaşa su girebiliyor. Bu nedenle membran, muadil ürünlerde yerini almaktadır.”
Punk, parti ve protesto – Karlsruhe’de büyük 80’ler gösterisi
Charles Macintosh’un 200 yıl önceki icadından bu yana çok şey oldu. Bu arada, 2007’den beri Mackintosh markası Japon grup Yagi Tsusho’ya ait. Yüksek fiyat segmenti için, British Lancashire’daki bir fabrikada klasik üretim ilkesine göre yapılmış montları bile var. (dpa/fwt)